English
 
   
Araştırma Makalesi
Ağır Ruhsal Bozukluğu Olan Hastalarda Çocukluk Çağı Travmalarının Fiziksel ve Ruhsal Yaşam Kalitesi ile İlişkisi

Irmak POLAT, Ezgi İNCE GULİYEV
Türk Psikiyatri Dergisi (2025) 36:67
DOI:
10.5080/u27790

[Geri]    [PDF]    [Summary]    [Yazara Mail]
ÖZET

Amaç: Çalışmamızda ağır ruhsal bozuklukları olan hastalarda; sağlıkla ilişkili yaşam kalitesinin (SİYK), çocukluk çağı travmaları (ÇÇT), sosyodemografik etmenler ve klinik özelliklerle ilişkisi araştırılmıştır.

Yöntem: Şizofreni spektrum bozukluğu veya bipolar bozukluk tanılı 158 hasta değerlendirilmiştir. Veriler, Kısa Form-12 (SF-12), Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği, Klinik Global İzlenim-Şiddet (CGI-S) Ölçeği ve sosyodemografik bilgi formu kullanılarak toplanmıştır.

Bulgular: Katılımcıların %62,7’sinde ÇÇT bildirilmiştir. SF-12 fiziksel bileşen puanları kadınlarda (p=0,012), evlilerde (p=0,002) ve komorbiditesi olan hastalarda (p=0,005) daha düşük saptanmıştır. SF-12 ruhsal bileşen puanları sigara (p=0,013) ve madde kullanımı (p=0,030) olan, uzun etkili enjektabl antipsikotikler kullanan (p=0,008) ve daha önce intihar girişimi olan hastalarda (p=0,014) daha düşük bulunmuştur. Fiziksel SİYK puanları yaş (r=-0,222, p=0,006), beden kitle endeksi (r=-0,277, p=0,002) ve hastalık süresi (r=-0,215, p=0,010) ile; ruhsal SİYK puanları antipsikotik dozu (r=-0,166, p=0,041) ve CGI-S puanları (r=-0,376, p<0,001) ile negatif korelasyon göstermiştir. Doğrusal regresyon analizlerinde, duygusal ihmal (β=0,220, p=0,018) ve fiziksel istismarın (β=0,252, p=0,006) daha düşük fiziksel SİYK puanları ile; duygusal ihmal (β=0,212, p=0,019) ve cinsel istismarın (β=0,299, p<0,001) ise daha düşük ruhsal SİYK puanları ile ilişkili olduğu bulunmuştur.

Sonuç: ÇÇT’nin, ağır ruhsal bozukluğu olan bireylerde düşük SİYK’ya katkıda bulunan temel bir etken olduğu görülmüştür. Bulgularımız ruh sağlığı hizmetlerinde ÇÇT’nin taranmasının ve travma odaklı bakım yaklaşımlarının önemini vurgulamaktadır. Anahtar Kelimeler: Ağır ruhsal bozukluk, çocukluk çağı travması, sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi, toplum ruh sağlığı hizmetleri

Seres Yazılım