Amaç: Bu çalışmanın amacı sosyal anksiyete bozukluğu (SAB) tanısı olan ergenlerde, otistik belirtileri olan ve olmayan grubun bilişsel esnekliğini ve diğer yürütücü işlevlerini değerlendirmek ve sağlıklı kontrollere göre anlamlı bir fark olup olmadığını araştırmaktır.

Yöntem: Sosyal anksiyete bozukluğu tanısı olan 36 olgu ile 36 sağlıklı ergen çalışmaya alındı. Tüm katılımcılara Bilişsel Esneklik Ölçeği (BEÖ) ve SAB grubuna Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği uygulandı. Nöropsikolojik testlerden Stroop testi TBAG formu, Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET), Raven Standart Progresif Matrisler Testi, Görsel İşitsel Sayı Dizileri Testi-B uygulandı. Otistik özellikleri belirlemek için Otizm Spektrum Anketi-Ergen Formu (OSA-Ergen) ve Çocukluk Otizmi Derecelendirme Ölçeği uygulandı.

Bulgular: Sosyal anksiyete bozukluğu (olgu) ve kontrol grupları arasında BEÖ puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark yoktu. Wisconsin Kart Eşleme Testi alt alanlarında SAB grubu daha kötü performans gösterdi. Ayrıca Stroop testinin her bir alt testinde SAB grubu istatistiksel olarak anlamlı daha uzun sürede testi bitirdi. Olgu grubunda OSA-Ergen puanları kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı daha yüksekti. Olgu grubunun %25’inde (n=9) otistik özellikler kesme değerinin üzerindeydi. Olgu grubunda otistik özellikleri olan ve olmayan gruplar arasında nöropsikolojik test sonuçları açısından anlamlı fark yoktu. Liebowitz toplam puan ve kaçınma alt boyutu ile OSA-hayal gücü ve ayrıntıya dikkat etme puanları arasında negatif yönde zayıf ilişki varken Liebowitz boyutları ile BEÖ arasında ilişki yoktu.

Sonuç: Bu çalışma SAB olan ergenlerde otistik özelliklerin ve otistik özelliklere eşlik edebilecek yürütücü işlevlerin bir arada incelendiği ilk çalışmalardandır. Bilişsel esneklik ölçek puanlarının SAB ve kontrol grupları arasında fark göstermediği ancak diğer yürütücü işlevleri ölçen test performansları açısından SAB grubunun daha kötü performans sergilediği; bu durumun olguların otistik özelliklere sahip olması ile anlamlı bir fark yaratmadığı bulunmuştur.

Anahtar Sözcükler: Bilişsel esneklik, ergen, nöropsikolojik test, otistik özellikler, sosyal fobi, yürütücü işlev