Amaç: Başkalarının inanç, arzu ve niyetlerinin kendimizinkilerden farklı olabileceğini anlama yeteneği olarak tanımlanan zihin kuramının (ZK) 90’lı yıllarda popüler bir konu haline gelmesiyle ZK’yi ölçen çok sayıda görev geliştirilmiştir. Bununla birlikte aynı yapıyı ölçen farklı görevlerin kullanılması, standart bir görev bataryasının bulunmaması ve kullanılan ZK görevlerinin geçerlik/güvenirlik değerlerinin yetersiz olması araştırma sonuçlarında tutarsızlıklara yol açmıştır. Bu çalışmayla üç boyutlu renkli animasyonların kullanıldığı, sosyal etkileşime dayalı ve bilişsel/duygusal boyutları olan HACETTEPE-Bilgisayar Temelli Zihin Kuramı (HACETTEPE-BTZK) Bataryası’nın geliştirilmesi ve kapsamlı geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılması amaçlanmıştır

Yöntem: Dördü ikinci derece yanlış-inanç (iki bilişsel/iki duygusal) ve dördü ironi (iki bilişsel/iki duygusal) olmak üzere toplam sekiz senaryodan oluşan bataryanın geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yaşları 18-36 arasında değişen 214 sağlıklı yetişkinle yürütülmüştür.

Bulgular: Yapı geçerliği doğrulayıcı faktör analiziyle değerlendirilmiş, elde edilen uyum indeksleri modelin çok iyi bir uyuma sahip olduğunu göstermiştir [χ 2 (19,N=214)=26,14, p>0,05, χ 2 /sd=1,38, RMSEA=0,042, SRMR=0,05, GFI=0,97, AGFI=0,95, CFI=0,98, TLI(NNFI)=0,97]. Ölçüt geçerliği için kullanılan Dokuz Eylül Zihin Teorisi Ölçeği’nden alınan puanlarla HACETTEPE-BTZK Bataryası puanları arasında pozitif ve anlamlı ilişki (r=0,32, p<0,05) bulunmuştur. Yargıcılararası güvenirlik ve iç tutarlılık katsayıları sırasıyla r=0,94 ve r=0,72 olarak bulunmuştur.

Sonuç: HACETTEPE-BTZK Bataryası’nın yapıyı detaylı olarak ölçen, ekolojik geçerliği yüksek, kültürümüze uygun ve psikometrik açıdan güçlü bir değerlendirme aracı olduğu gösterilmiştir.

Anahtar Sözcükler: Bilişsel bilimler, güvenirlik ve geçerlik, nöropsikolojik test, zihin kuramı