English
 
   
Araştırma Makalesi
Türkiye’de Depresif Belirtilerin Yaygınlığı ve İlişkili Etmenler: 2016 ve 2019 Türkiye Sağlık Araştırması Sonuçları

Kemal AYDIN, Nadire Gülçin YILDIZ, Halide Z. AYDIN, Hasan Aykut KARABOĞA, Fatma KAHRAMAN GÜLOĞLU, Yohane V.A. PHIRI, Hatice YILDIZ
Türk Psikiyatri Dergisi (2025) 36:23
DOI:
10.5080/u27341

[Geri]    [PDF]    [Summary]    [Yazara Mail]
ÖZET

Amaç: Bu çalışmada on beş yaş ve üzerindeki yetişkin nüfusta depresif belirti yaygınlığı ve dağılımı analiz edilmiş ve depresif belirtilerin sosyodemografik özellikler, kronik hastalıklar, sağlık durumları ve davranışları ile ilişkisi incelenmiştir.

Yöntem: Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2016 ve 2019 yıllarında toplam 34.326 kişi ile kesitsel olarak yaptığı Türkiye Sağlık Araştırmalarının mikro verileri Ki-Kare bağımsızlık testi ile analiz edilmiş, etki büyüklükleri ise, Phi ya da Cramer’in V katsayıları ile hesaplanmıştır. Depresyon belirtilerini taramak amacıyla Hasta Sağlık Anketi Depresyon Modülü (PHQ-8) kullanılmıştır.

Bulgular: Yetişkin nüfusta noktasal düzeyde depresif belirti yaygınlığı erkeklerde %4,7±0,24 ve kadınlarda %8±0,19 olmak üzere toplamda %6,3±0,21’dir. Yıllık depresif belirti hızı erkeklerde %6,1±0,45 ve kadınlarda %13,2± 0,53 olmak üzere toplamda %10±0,49 ’dur. Depresif belirtilerin yaygınlığında yaş, cinsiyet, gelir ve eğitim düzeyi, sosyal destek, sağlık durumu ve engellilik önemli risk etmenleri olarak tespit edilmiştir (p<0,05). Sonuçlar, depresyon belirtileri yaşayan kişilerin psikolog, psikoterapist ve psikiyatristlerden yardım alma oranlarının çok düşük olduğuna işaret etmektedir.

Sonuç: Yaş, cinsiyet, gelir, eğitim, medeni durum, sağlık durumu, sosyal destek, kronik hastalıklar ve engellilik depresif belirtiler için önemli risk faktörleri olarak tespit edilmiştir. Pandemi ve Kahramanmaraş depremleri öncesi yapılan ve öz-bildirime dayalı bu araştırmalara ilave olarak yapılandırılmış tanı görüşmelerine dayalı yeni araştırmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Sözcükler: Davranışsal Belirtiler, Depresif Belirtiler, Kronik Hastalıklar, PHQ-8, Sağlık Durumu, Sosyoekonomik Faktörler, Türkiye Sağlık Araştırması, Yaygınlık

Seres Yazılım