Amaç: Bu çalışmada ilk atak psikoz (İAP) hastalarında farklı psikoz belirti boyutlarının şiddetinin ve maruz kalınan çevresel risk etmenlerinin, hastaların 6 aylık izlemindeki işlevsellik düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Psikoz belirti boyutları (pozitif, negatif, depresyon, mani, dikkat ve diğer bilişsel işlevler), sosyodemografik özellikler ve çevresel risk etmenleri (alkol-madde kullanımı, çocukluk çağı travmaları, güncel stresli yaşam olayları), İAP için yatarak tedavi gören 32 hastada altı ay boyunca ileriye dönük olarak izlendi. Bu değişkenlerin uzunlamasına Global Değerlendirme Ölçeği (GDÖ) puanları ile ilişkileri, lineer regresyon veya tekrarlayan ölçümler ANOVA testleri ile analiz edildi.

Bulgular: İzlem boyunca pozitif, negatif, depresyon ve mani boyutlarının şiddeti anlamlı olarak azaldı (p<0,001). Bununla birlikte Stroop bozucu etki puanları ile ölçülen bilişsel işlevlerde anlamlı bir değişim saptanmadı (F=0,4; p=0,53). Madde kullanımı veya alkol kullanımı olan İAP hastalarının izlem boyunca işlevselliği anlamlı olarak daha kötüydü (sırasıyla F=11,2; p=0,001; F=5,3; p=0,02) ve izlemde anlamlı olarak daha az düzeldi (sırasıyla F=10,0; p=0,002; F=4,3; p=0,04). İzlemin birinci ayındaki Stroop test performansı, izlem sonundaki genel işlevselliği anlamlı olarak yorduyordu [Stroop testi kelime okuma süresi (sn): B=-0,58 (-1,13-0,03); renk söyleme hızı (sn): B=-0,35 (-0,59-0,1); bozucu etki: B=-0,28 (-0,57-0,01)].

Sonuç: İAP hastalarında dikkat ve diğer bilişsel işlevlerin sabit seyri ve prognostik değeri dikkat çekicidir. İAP hastalarında alkol-madde kullanımına yönelik girişimler, rutin uygulamanın parçası olmalıdır.

Anahtar Sözcükler: İlk Atak Psikoz, Psikoz Boyutları, Alkol, Madde, Bilişsel İşlevler