Amaç: Alkol Kullanım Bozukluğu (AKB) bireyi, ailesini, çevresini ve bir bütün olarak toplumu etkileyen ciddi bir ruhsal bozukluktur. Çalışmamızda erken dönem uyumsuz şemalar ve başa çıkma biçimlerinin, bağımlılığın sürdürülmesinde önemli etkenler olan aşerme, alkol tüketimindeki son belirleyici yolak olan içme nedenleri ve kişilerin geçmiş remisyon öyküsü ile ilişkisini araştırmayı amaçladık.

Yöntem: Araştırmamız kesitsel bir çalışmadır. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi AMATEM kliniğine başvuran, DSM-5’ e göre AKB tanılı ayakta ve yatan 90 hasta dahil edilmiştir. Hastalara SCID-5-CV uygulanarak AKB tanısı doğrulandı. Ek psikiyatrik durumları olan bireyler hariç tutulmuş, CIWA-Ar uygulanarak yoksunluk belirtileri olmayan olgular dahil edilmiştir. Sosyodemografik veri formu, Young Şema Ölçeği-Kısa Formu-3, Young Telafi Ölçeği, Young-Rygh Kaçınma Ölçeği, İçme Nedenleri Ölçeği, Obsesif Kompulsif İçme Ölçeği uygulanmıştır.

Bulgular: Zedelenmiş otonomi ve performans şema alanına ait; başarısızlık, karamsarlık, kopukluk şema alanına ait; sosyal izolasyon/ güvensizlik, zedelenmiş sınırlar şema alanına ait; ayrıcalıklılık/yetersiz özdenetim, erken dönem uyumsuz şemalara sahip olanların daha fazla aşerme yaşadıkları bulunmuştur. Psikosomatizm, aktivite ile zihinden uzaklaştırma ve asilik yoluyla şemaları ile başa çıkanların daha fazla aşerme yaşadıkları bulunmuştur. Şemaları ile ‘şema kaçınması’ ile başa çıkanların, baş etme motivasyonu ile, ‘şema telafisi’ ile başa çıkanların ise etkiyi artırma ve sosyal motivasyonlar ile alkol tüketimine yöneldikleri bulunmuştur. Kalıcı remisyon öyküsü olan ve olmayan gruplar arasında ölçeklerin puanları ile aşerme düzeyleri arasında anlamlı fark bulunmamıştır.

Sonuç: Araştırmamızda elde ettiğimiz veriler, erken dönem uyumsuz şemalar ve şemalarla başa çıkma biçimlerinin aşerme ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Tedavinin erken döneminde hastaların aşerme ile mücadelesinde şemalar ve baş etme biçimleri odaklı bilişsel müdahale göz önünde bulundurulması önemlidir.

Anahtar Sözcükler: Alkol kullanım bozukluğu, erken dönem uyumsuz şema, başa çıkma biçimleri, içme nedenleri, aşerme