English
 
   
Psikiyatri Hizmetlerinin Yapay Zekâ ile Geliştirilmesi: Fırsatlar ve Zorluklar

Muhammed BALLI, Aslı ERCAN DOĞAN, Hale YAPICI ESER
2024 35(4): 317-328
DOI: 10.5080/u27604
[Geri]    [PDF]    [Summary]    [Yazara Mail]
ÖZET

Ruhsal bozukluklar, artan yaygınlık, yükselen maliyet ve önemli
ekonomik yükleri nedeniyle kritik bir küresel halk sağlığı sorunudur.
Türkiye’de, ruh sağlığı iş gücünü artırma çabalarına rağmen, psikiyatri
uzmanı eksiği önemli düzeyde devam etmekte, bu durum ruh sağlığı
hizmet kalitesini ve erişilebilirliğini sınırlamaktadır. Bu derleme yapay
zekâ (YZ), özellikle de büyük dil modellerinin, dünyada ve Türkiye’de
psikiyatrik bakımı dönüştürme potansiyelini incelemektedir. Makine
öğrenmesi ve derin öğrenme dahil olmak üzere YZ teknolojileri,
konuşma kalıpları, nörogörüntüleme ve davranışsal ölçümler gibi çeşitli
veri kaynaklarını kullanarak ruhsal bozuklukların tanısı, tedavinin
kişiselleştirilmesi ve izlenmesinde yenilikçi çözümler sunmaktadır. YZ,
tanı doğruluğunu ve ruh sağlığı hizmetlerine erişimi artırma konusunda
umut verici yetenekler gösterse de, algoritmik yanlılıklar, veri gizliliği
endişeleri, etik sonuçlar ve büyük dil modellerinin konfabulasyonu
fenomeni gibi zorluklar, YZ’nin pratikte tam olarak uygulanmasını
engellemektedir. Derleme, özellikle Türkiye bağlamında kültürel ve
dilsel olarak uyarlanmış YZ araçları geliştirmek üzere disiplinler arası
işbirliğinin gerekliliğini vurgulamakta ve YZ güvenirliğini artırmak için
ince ayar, geri alım destekli üretim ve insan geri bildiriminden pekiştirmeli
öğrenme gibi stratejileri önermektedir. İlerlemeler, YZ’nin tıbbi bakımın
temel insani unsurlarını korurken tanı hassasiyetini ve erişilebilirliği
artırarak ruh sağlığı hizmetlerini geliştirebileceğini göstermektedir.
YZ’nin ruh sağlığı hizmetlerine etkili ve adil entegrasyonu için mevcut
sınırlamaların titiz araştırmalar ve etik çerçeveler aracılığıyla ele alınması
gerekmektedir.
Anahtar Sözcükler: Büyük Dil Modelleri, Makine Öğrenmesi,
Psikiyatri, Sağlık, Yapay Zeka

Seres Yazılım