English
 
   
Demansın Davranışsal ve Psikolojik Belirtileri Bilgi Ölçeği’nin Türkçe Versiyonunun (DDPB-T) Geçerliliği ve Güvenilirliği: Bakıcılar Arasında Psikometrik Bir Değerlendirme

Hasan Armağan UYSAL, Halil GÜLLÜOĞLU, Turan POYRAZ, Simay BAŞARAN, Levent VAR, Neslihan EŞKUT
2024 35(4): 295-305
DOI: 10.5080/u27614
[Geri]    [PDF]    [Summary]    [Yazara Mail]
ÖZET

Amaç:: Bu çalışmanın amacı, Demansın Davranışsal ve Psikolojik Belirtileri
Bilgi Ölçeği’nin (DDPB-T) Türkçe versiyonunun bakıcılar arasında
geçerliliğini doğrulamaktır. Çalışmanın hedefi, ölçeğin psikometrik
özelliklerini değerlendirip Türkiye’de bakıcıların demansla ilgili davranışsal
ve psikolojik belirtilere ilişkin bilgilerini doğru bir şekilde ölçtüğünü
görmektir.
Yöntem: Türkiye genelinde demans hastalarına evde bakım sağlayan 212
bakıcıdan kesitsel olarak veri toplanmıştır. Katılımcılar, 12 maddeden
oluşan demansın davranışsal ve psikolojik belirtileri (DDPB) bilgi anketi
ve bir adet sosyodemografik formu doldurmuştur. Ölçeğin faktör yapısını
incelemek amacıyla keşfedici faktör analizi (KFA) ve doğrulayıcı faktör
analizi (DFA) uygulanmıştır. KFA sırasında, Kaiser-Meyer-Olkin ve Bartlett
küresellik testleri kullanılarak örneklem uygunluğu değerlendirilmiştir.
DFA’da model uyumunu değerlendirmek için χ2/df, Uyum İyiliği İndeksi,
Karşılaştırmalı Uyum İndeksi, Normlanmış Uyum İndeksi ve Yaklaşık
Hata Kare Kökü Ortalaması gibi uyum indeksleri kullanılmıştır. Ölçeğin iç
tutarlılığı Cronbach alfa katsayısı ile değerlendirilmiştir.
Bulgular:: Bulgular, DDPB-T’nin güçlü bir iç tutarlılığa sahip olduğunu
göstermiş (Cronbach alfa=0,85) ve sağlam bir faktör yapısı olduğunu
doğrulamıştır. Faktör yükleri 0,396 ile 0,744 arasında değişmekte olup,
ölçeğin yapı geçerliliğini desteklemektedir. Madde-toplam korelasyonları
0,437 ile 0,711 arasında değişmekte olup, “Davranışsal ve psikolojik
semptomlar, bakım veren yükünün ana kaynağıdır.” maddesi en yüksek
korelasyona sahiptir (r=0,711). Sonuçlar, DDPB-T’nin, bakıcıların
demans ile ilişkili davranışsal ve psikolojik belirtiler konusundaki bilgilerini
değerlendirmede güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir.
Sonuç: DDPB-T, Türkiye’deki bakıcılar arasında bilgi eksikliklerini
belirlemek için etkili bir yol sunmakta ve DDPB’nin yönetimini iyileştirmeye
yönelik eğitim programları için önemli bir araç sağlamaktadır. Bu çalışma,
ölçeğin Batı dışı bir bağlamda doğrulanmasıyla literatüre katkı sunmakta ve
bakım verenlerin DDPS hakkında bilgi düzeylerinin artırılmasının, klinik
yönetim ve hasta bakımında olumlu etkiler yaratabileceğini öne sürmektedir.
Bu doğrultuda, DDPB-T›nin uygulanması, demans hastalarının davranışsal
ve psikolojik belirtilerinin daha etkin yönetilmesine katkı sağlayabilir.
Anahtar Sözcükler: Bakıcılar, Davranışsal Semptomlar, Demans,
Psikometri, Demansla ilişkili Davranışsal ve Psikolojik Belirtiler,
Nöropsikiyatrik belirtiler, Alzheimer Hastalığı

Seres Yazılım