Amaç: Bu çalışmada, DSM-5 ölçütlerine göre madde kullanım
bozukluklarının şiddetini ölçmek ve kullanılan maddelerin çeşidini
öğrenmek amacıyla geliştirilmiş olan DSM-5 Madde Kullanımı Ölçeği’nin
Türkçe Formu’nun geçerliği ve güvenilirliği gösterilmektedir.
Yöntem: Araştırma Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri yataklı
veya ayaktan kliniklerinde ve Bakırköy Prof. Dr. Mahzar Osman Ruh
Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi AMATEM
Kliniğinde tedavi görmekte olan ve DSM-5 ölçütlerine göre herhangi
bir madde kullanım bozukluğu tanı ölçütlerini karşılayan 54 hasta ile
sürdürülmüştür. Herhangi bir ruhsal ya da bedensel hastalığı bulunmayan
100 gönüllü de sağlıklı kontrol grubunu oluşturmuştur. DSM-5 Madde
Kullanımı Ölçeği dışında Bağımlılık Profil İndeksi (BAPİ) birlikte geçerlik
için kullanılmıştır. Güvenilirlik analizinde iç tutarlılık analizi Cronbach alfa
katsayısı, madde toplam puan korelasyonu için Pearson korelasyon analizi
kullanıldı. Geçerlik analizinde ise ROC Analizi uygulandı.
Bulgular: Araştırma grubunun yaş ortalaması 26,97±10,20. Örneklemin
%39’u (s=60) kadındır. Hasta grubunun %5,6’sı (n=3) kadın, %94,4’ü
(n=51) erkektir. Kontrol grubunun ise %57’si (n=57) kadın, %43’ü (n=43)
erkektir. Çalışmaya alınan madde kullanım bozukluğu tanısı olan hastaların
(s=54), %88,7’sinde opiyat kullanım bozukluğu, %5,6’sında karışık madde
kullanım bozukluğu, %5,6’sınde diğer bilinmeyen bir madde (sentetik
kannabinoid) kullanım bozukluğu, %1,8 oranda hastada ise kenevir
kullanım bozukluğu bulunmaktadır.
Madde kullanımı ölçeğinin iç tutarlılığı 0.80 ve madde-toplam puan
korelasyon katsayıları 0,196- 0,643 arasındadır (p<0,0001).
Madde kullanımı ölçeğinin BAPİ ile korelasyon analizinde katsayı r=0,806
(p<0,0001) olarak hesaplanmıştır.
Sonuç: Bu bulgularla DSM-5 Madde Kullanımı Ölçeği’nin, Türkçe için
güvenilir ve geçerli olduğu gösterilmiştir.
Anahtar Sözcükler: DSM-5, Madde Kullanımı, Madde Kullanımına Bağlı
Bozukluklar, Güvenilirlik ve Geçerlik