Amaç: Katatoni klinik ortamlarda gözden kaçabilen bir klinik
sendromdur.Katatoni tanısı tablonun çoğunlukla geri dönüşlü olabilmesi
ve müdahale edilmediğinde ciddi komplikasyonlarla sonuçlanması
nedeniyle önemlidir. Bu çalışmada, bir üniversite hastanesi psikiyatri
ve nöroloji servislerinde yatan hastaların katatoni açısından taranması,
özelliklerinin incelenmesi ve ölçeklerin karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Ardışık 20 aylık bir süre boyunca psikiyatri, nöroloji yatan hasta
klinikleri ve psikiyatri servisine yatış için bekleme listesindeki hastalara
Bush-Francis Katatoni Değerlendirme ve KANNER ölçeklerinin Türkçe
uyarlamalarıyla eş zamanlı olarak DSM-5 Katatoni Tanı Ölçütleri
uygulandı. Psikiyatri grubundaki hastaların sosyodemografik ve klinik
özellikleri karşılaştırıldı.
Bulgular: Örneklemdeki 214 hastanın 28’i (%13,1) ölçek
değerlendirmesinde katatoni taramasını geçti ve taramayı geçen
hastaların 23’üne (%82,1) DSM-5’e göre katatoni tanısı konuldu.
Daha önce sıklıkla katatoniyle ilişkilendirilen şizofreni ve duygudurum
bozukluklarının yanında nörogelişimsel bozukluk, ensefalit, postpartum
psikoz, obsesif kompulsif bozukluk, deliryum, serebrovasküler hastalık,
fonksiyonel nörolojik belirti bozukluğu gibi tanıların da katatoniyle
ilişkili olabildiği saptandı. Değerlendirmede kullanılan her iki ölçek de
aynı hastaları katatoni olarak tanımladı. En yaygın komplikasyonun
idrar yolu enfeksiyonu olduğu görülmekle birlikte hayatı tehdit eden
daha ciddi komplikasyonlar da mevcuttu.
Sonuç: Gözden kaçtığında ciddi sonuçlara neden olabilen katatoninin
tanısında sadece DSM-5 kriterlerine bağlı kalmak, bazı hastalara
katatoni tanısının konulamamasına neden olabilmektedir. Standardize
katatoni ölçeklerinin dünya genelinde yaygın ve etkili bir şekilde
kullanılmasıyla klinisyenlerin teşhis kapasitesi artabilir ve katatoniyle
ilişkili morbidite ve mortalite iyileştirilebilir.
Anahtar Sözcükler: Katatoni, Psikiyatrik Durumu Değerlendirme
Ölçekleri, Tanı, Nöroloji, Ruhsal Hastalıklar, Duygudurum
Bozuklukları, Nörogelişimsel Bozukluklar, Psikotik Bozukluklar,
Şizofreni