Fonksiyonel (psikojen) hareket bozuklukları (FHB), organik sebeplerle
açıklanamayan ve sıklıkla altta yatan psikolojik problemlerle ilişki
gösteren motor semptomlarla karakterize, heterojen bir tanı kümesidir.
FHB kümesindeki hastalar, psikiyatrik açıdan sıklıkla somatoform
bozukluklar ve konversiyon bozuklukları kapsamında ele alınırlar.
Fonksiyonel parkinsonizm (FP), FHB’nin oldukça nadir görülen bir
formudur ve parkinsonizm semptomlarıyla takip edilen hastaların
yaklaşık %1,5’lik kısmını teşkil etmektedir. Fonksiyonel parkinsonizmde
hemen tüm parkinsonizm semptomlarının görülmesi mümkün olsa
da, hastalığın ani başlaması, ilerleyici olmayan seyir göstermesi, tedavi
yanıtının zaman içinde tutarsızlık göstermesi gibi klinik özellikler ve
nörolojik muayenede saptanan kimi atipik bulgular, psikojen etiyoloji
açısından önemli ipuçları olarak değerlendirilmektedir. FP hakkındaki
kısıtlı literatür, ortalama yaşın 37-53 olduğuna işaret etmektedir.
İdiyopatik Parkinson hastalığında (iPH) ise ortalama başlangıç yaşı
60 civarındadır; 21 yaş altında başlangıç gösteren ve oldukça nadir
görülen juvenil parkinsonizm ise, sıklıkla ailesel geçişlidir ve genetik
mutasyonlarla daha yakın ilişkilidir.
Bu yazıda, henüz 17 yaşında iken juvenil parkinsonizm tanısı alan ve
bu tanıyla yaklaşık 14 yıl boyunca nöroloji bölümünde, antiparkinson
ilaç tedavisiyle düzenli takibi sürürülen bir kadın FP olgusu takdim
edilmektedir. Belirtilerin, gerek iPH, gerek FP açısından oldukça
erken bir yaşta başlangıç göstermesi ve hastalığın yakın izleme karşın
kronikleşmiş olması itibariyle, olgumuzun FP’nin tanınması ve
erken müdahalenin önemi açısından çarpıcı bir örnek teşkil ettiği
kanaatindeyiz.